Heb je wel eens meegemaakt dat je iets kocht en dat het niet werkte zoals je had verwacht? Of dat een automaat je allemaal mogelijkheden op een scherm liet zien en je niet wist wat je moest doen? Of dat werkelijk niemand je lijkt te kunnen helpen terwijl je toch echt naar dit loket was gestuurd door een andere medewerker? Weet dan dat al die informatie, producten, diensten, organisaties en systemen ontworpen zijn, bedacht en uitgetekend, en dat de ontwerper daarbij geen rekening heeft gehouden met jou. Niet met jouw behoeften, jouw kennis, jouw mogelijkheden en beperkingen, jouw situatie, enzovoorts. En als het product of de dienst niet voor jou bedoeld was, dan zou je het een ongelukkige mismatch kunnen noemen. Maar als het wel voor jou bedoeld was, dan had jij er last van en werd jouw volgende stap, jouw toekomst, erdoor beïnvloed.
Zo gaat dit bijvoorbeeld ook bij het opstellen van een cookiemelding, een contract, een juridisch advies en zelfs bij een heel juridisch systeem. Het is eerst allemaal bedacht, als het goed is met goede bedoelingen, maar soms heeft het een slechte uitwerking.
Welke optie op de toekomst kies jij?
Een ontwerp is meestal nog niet het eindproduct (behalve dan voor een ontwerper waarbij het ontwerp het eindproduct is). Het ontwerp is meestal de voorfase van een oplossing of innovatie, meestal in de vorm van een schets, plan, instructies of model. De ontwerper heeft hierin eigen ideeën en inspiraties, (wetenschappelijke) kennis van methoden en technieken en inzichten verwerkt. Bijvoorbeeld hoe je een juridische tekst begrijpelijk maakt voor een bepaalde doelgroep, of hoe je mensen het beste via een computerscherm door keuzes heen loodst. Het ontwerp hoeft vervolgens alleen nog maar uitgevoerd te worden. Met een ontwerp neem je een optie op de toekomst. Je gaat ervan uit dat je ontwerp zorgt voor een goed product en dat het product de behoeften van de gebruiker en betrokkenen vervult. Je geeft de makers of uitvoerders daarvoor alle instructies om het goed uit te voeren.
Je hebt zelf kunnen ervaren hoe het is wanneer iets niet goed, of niet naar verwachting werkt. Je kunt er geïrriteerd door raken, soms moedeloos van worden en in het slechtste geval gaan dingen echt fout, gebeuren er ongelukken en is er schade. Een ieder is in zekere zin een ontwerper, bijvoorbeeld van een brief of advies aan een cliënt, of van een voorstel voor een nieuwe werkwijze. Weet dan dat je daarmee een optie neemt op de toekomst van iemand anders. En als jij die cliënt, gebruiker of collega zou zijn, welke toekomst zou jij dan willen ervaren? Daarom is het testen van onderdelen en het eindproduct zo belangrijk. Zo weet je zo goed als mogelijk hoe jouw ontwerp ervaren zal worden. Ook kun je inzichten verzamelen door met de gebruiker(s) samen te werken aan de oplossing. Zet daarbij de mens centraal en begin bij de (rechts)behoeften.
Hoe ziet de (ideale) toekomst eruit als jij deze zou mogen ontwerpen?
In het Basisboek legal design geven we allerlei handvatten, methoden en tips om je ontwerp zo goed mogelijk te maken. Bijvoorbeeld door je begrip van de mens en ontwerpen (design) te vergroten (o.a. in hoofdstuk 2 en 4) en van de toepassing in het recht en innovatie van juridische dienstverlening (o.a. in hoofdstuk 1 en 7). Hoofdstuk 5 gaat over vooruitkijken, vooruitvinden en terugkijken, creatief en kritisch denkvermogen. Het helpt je om de beste optie voor de toekomst te kiezen.