Het Basisboek legal design belicht allerlei aspecten van de mens en het ontwerpen voor toegankelijk recht. Van de ontwikkelingen in de maatschappij, het recht en design, tot aan manieren om via ontwerpen tot nieuwe, betere of andere oplossingen en uitwerkingen te komen. We zien steeds meer legal designprojecten in het onderwijs en de beroepspraktijk waarin allerlei disciplines samenwerken: normatieve professionalisering, ontwikkeling van een dilemma-app, juridische informatie toegankelijk maken, legal tech labs, (doelgroep)oplossingen voor mensen met een beperking, wijkrechtbanken, etc. Iedere discipline brengt daarbij zijn eigen kennis en onderzoeken in en leert vanuit verschillende invalshoeken over een probleem, vraagstuk of idee. Het Basisboek legal design geeft aanknopingspunten en methoden om allerlei ontwerpdisciplines (beter) te begrijpen en om kennis, inzichten en creativiteit uit al die disciplines in een ontwerp te verwerken. Samenwerken is daarbij niet alleen leerzaam voor alle partijen, maar vaak ook noodzakelijk om tot een goed ontwerp te komen. Voor een ieder die zich meer wil verdiepen in allerlei aspecten van legal design hebben we hieronder een literatuurlijst opgesteld. Deze zal voortdurend worden aangevuld en op termijn gecategoriseerd worden. Heb je zelf interessante en relevante literatuur, laat het ons dan weten. We werken graag samen aan nieuwe en betere inzichten die het recht toegankelijk maken.

Literatuur

Albers & Kruiter 2020

S. Albers & A. J. Kruiter, Doen wat goed is. Een pleidooi voor praktische wijsheid in het sociale domein, Amsterdam: Van Gennip 2020.

Andriessen & Van den Boogaart 2021

D. Andriessen & T. van den Boogaart, ‘Metaforen benutten in complexiteit. Het gebruik van metaforische dialoog om meerstemmig te werken aan complexe situaties’, Waardenwerk 2021: www.waardenwerkdigitaal.nl/p/metaforen-benutten-in-complexiteit/6455

Bakker 2019

C. Bakker,’ Complexiteit en normatieve professionaliteit’ in: N. Montesano Montessori, M. Schipper, D. Andriessen & K. Greven (Eds.), Bewegen in complexiteit: Voorbeelden voor onderwijs, onderzoek en praktijk, Cok Bakker, p. 58-65:www.hu.nl/onderzoek/publicaties/complexiteit-en-normatieve-professionaliteit

Barendrecht, Van Beek & Muller 2017

M. Barendrecht, K. van Beek & S. Muller, Menselijk en rechtvaardig. Is de rechtsstaat er voor de burger?, Den Haag:HiiL 2017.

Barendrecht 2018

M. Barendrecht, Understanding Justice Needs. The Elephant in the Courtroom, Den Haag: HiiL 2018.

Barendrecht & Chabot 2020

M. Barendrecht & M. Chabot, Het papieren paleis. De noodzaak van een menselijker recht, Amsterdam: Uitgeverij Balans 2020.

Bauman 2012

Z. Bauman, Vloeibare tijden. Leven in een eeuw van onzekerheid, Zoetermeer: Klement 2011.

Beck 2015,

U. Beck, De wereldrisicomaatschappij. Op zoek naar de verloren zekerheid, Amsterdam: Wereldbibliotheek 2015.

Van Beek & Ippel 2021

Krijn van Beek & Pieter Ippel, ‘Begaanbare routes naar het recht en de professionals die daarbij passen’, Waardenwerk 2021 p. 86 – 87.

Van den Berg 2018

C. van den Berg, Toegankelijkheid van het recht. Hoe het recht toegankelijker te maken in de eeuw van digitalisering, technologisering, globalisering, verstedelijking en klimaatverandering? (lectorale rede Hogeschool Inholland), Rotterdam: Inholland 2018.

Van den Berg e.a. 2019

C. van den Berg e.a., De toekomstbestendige gerechtsdeurwaarder, Rotterdam: Inholland 2019, www.inholland.nl/onderzoek/publicaties/de-toekomstbestendige-gerechtsdeurwaarder

Van den Berg & Van den Heuvel 2021a

C. van den Berg & P.A. van den Heuvel, Basisboek legal design. Ontwerpen voor toegankelijk recht, Bussum: Uitgeverij Coutinho 2021.

Van den Berg & Van den Heuvel 2021b

C. van den Berg & P.A. van den Heuvel, ‘Stel de mens weer centraal in het juridisch onderwijs’, ScienceGuide 21: www.scienceguide.nl/2021/05/stel-de-mens-weer-centraal-in-juridisch-onderwijs/

Boutellier 2021

H. Boutellier, Het nieuwe westen. De identitaire strijd om de sociale verbeelding, Amsterdam:Uitgeverij Van Gennip 2021.

Bussemaker 2019

J. Bussemaker, Zorg als sociale kwestie, (inaugurale rede Universiteit Leiden) Leiden University: Scholarly Publications 2019, Zorg als sociale kwestie | Scholarly Publications (universiteitleiden.nl)

Bussemaker 2021

J. Bussemaker, Ministerie van Verbeelding. Idealen en politieke praktijk, Amsterdam: Uitgeverij Balans 2021.

Dorst 2011

K. Dorst, ‘The core of “design thinking” and its application’, Design Studies 2011, afl. 32, p. 521-532.

Van Ewijk 2015

H. van Ewijk, ‘Conceptuele inleiding. Ontvouwing van normatieve professionalisering’, in: H. van Ewijk & H. Kunneman (red.), Praktijken van normatieve professionalisering, Amsterdam: SWP 2015, p. 19-71.

Friedman 2016

T.L. Friedman, Thank you for being late. An optimist guide to thriving in the age of accelerations,Londen: Allen Lane 2016.

Hagan 2018

M. Hagan, ‘A Human-centered Design Approach to Access to Justice. Generating New Prototypes and Hypotheses for Intervention to make Courts User-Friendly’, Indiana Journal of Law and social Equality 2018, afl. 6, p. 1-42.

Handreiking VNG, VJK en SBG 2016

Handreiking van VNG, VJK en SBG, Handreiking Strategisch juridisch opleidingsbeleid voor gemeenten 2016: https://vng.nl/publicaties/strategisch-juridisch-opleidingsbeleid-voor-gemeenten

Holvast & Stoepker 2015

Nina Holvast & Giel Stoepker, ‘Professionele standaarden voor juridische medewerkers. Een belangrijke stap in het professionaliseren van de rechtspraak’, NJB 18-02-2022 p. 406.

Jacobs 2015

G. Jacobs, ‘Normatieve professionalisering van onderwijsprofessionals’, in: H. van Ewijk & H. Kunneman (red.), Praktijken van normatieve professionalisering, Amsterdam: SWP 2015, p. 273-295.

Korstens 2019

A. Korsten, ‘Omgaan met ‘wicked problems’, Beleidsonderzoek Online maart 2019, DOI: 10.5553/BO/221335502019000002001.

Kortmann, Hoitink & Van Strien 2018

B. Kortmann, J. Hoitink & N. van Strien (red.), Herijking van de juridische opleidingen. Preadvies Nederlandse Juristen Vereniging 2018-1, Deventer: Wolters Kluwer 2018.

Kraan & Niemeijer 2018

K. Kraan & B. Niemeijer, ‘De opleiding tot overheidsjurist’, in: Kortmann, Hoitink & Van Strien 2018.

Krznaric 2014

R. Krznaric, Empathie. Een revolutionair boek, Utrecht: Uitgeverij Ten Have 2014.

Lancksweerdt 2020

E. Lancksweerdt, Juridische beroepsethiek 2.0. Professionaliteit door menselijkheid, Oud-Turnhout/’s-Hertogenbosch: Gompel & Svacina 2020

Linders 2019

L. Linders, Op zoek naar houvast. Empowerment als handelingskader in de praktijk van zorg en welzijn (lectorale rede 2019): https://kennisplatformsdnh.nl/documenten/handlerdownloadfiles.ashx?idnv=1832149

Van de Luijtgaarden 2017

E. van de Luijtgaarden, Preventive Law. Aanzet tot normatieve professionalisering in de opleiding van juristen (dissertatie Universiteit voor Humanistiek), Soesterberg: ASPEKT 2017.

Van de Luijtgaarden 2021

E. van de Luijtgaarden, ‘Juridische opleidingen hebben een ethisch reveil nodig’, ScienceGuide 2021: www.scienceguide.nl/2021/04/juridische-opleidingen-hebben-een-ethisch-reveil-nodig/

Nationale ombudsman 2019

Nationale Ombudsman, Houd het simpel: onderzoek naar de gebruiksvriendelijkheid van digitale formulieren van de overheid: www.nationaleombudsman.nl/nieuws/2019/overheid-moet-burgers-nog-beter-betrekken-bij-ontwikkelen-digitale-formulieren

Nussbaum 2018

M. C. Nussbaum, The Monarchy of Fear. A Philosopher looks at our political crisis, Oxford: Oxford University Press 2018.

Mak 2017

E. Mak, T-shaped lawyer and beyond. Rethinking legal professionalism and legal education for contemporary societies (oratie Universiteit Utrecht), Den Haag: Eleven International Publishing 2017.

OECD 2019

OECD, Equal Access to Justice for Inclusive Growth. Putting People at the Center, Parijs: OECD Publishing 2019: doi.org/10.1787/597f5b7f-en

OECD 2021

OECD Skills Outlook 2021: https: www.oecd.org/education/oecd-skills-outlook-e11c1c2d-en.htm

Parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag 2020

Rapport Parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag, Ongekend Onrecht: www.tweedekamer.nl/sites/default/files/atoms/files/20201217_eindverslag_parlementaire_ondervragingscommissie_kinderopvangtoeslag.pdf

Pessers 1999

D. W. J. M. Pessers, Liefde, solidariteit en recht. Een interdisciplinair onderzoek naar het wederkerigheidsbeginsel (diss. Amsterdam 1999): https://hdl.handle.net/11245/1.156922

Pessers 2011

D. Pessers 2011, De rechtsstaat voor beginners, Amsterdam: Uitgeverij Balans 2011.

Rapport Raad voor Volksgezondheid 2021

Raad voor Volksgezondheid & Samenleving, De gezichten van een onzeker bestaan, 2021: www.raadrvs.nl/gezichten-van-een-onzeker-bestaan

Rapport Commissie-Barkhuysen 2015

Eindrapport Duurzaam stelsel gefinancierde rechtsbijstand, Den Haag: Nederlandse Orde van Advocaten 2015.

Rapport Commissie-Van der Meer 2017

Eindrapport Andere tijden. Evaluatie puntentoekenning in het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand, Den Haag: Ministerie van Veiligheid en Justitie 2017.

Rapport Commissie-Wolfsen 2015

RapportHerijking rechtsbijstand. Naar een duurzaam stelsel voor de gesubsidieerde rechtsbijstand, bijlage bij Kamerstukken II 2015/16, 31753, nr. 11.

Rapport IND 2020

Rapport Hoofdconclusies onderzoeksrapport IND 2020, p. 2 en 4, https://ind.nl/Documents/Rapport_DEF.pdf

Rapport Reset Rotterdam 2019

Rapport Reset Rotterdam. Op weg naar een schuldenvrije generatie Rotterdammers, Rotterdam: Gemeente Rotterdam 2019: www.rotterdam.nl/nieuws/reset-rotterdam/Reset-Rotterdam.pdf

Van der Reep 2003

F. van der Reep, ‘Designing Processes, Looking Back from the Future’, CSC Research Services Journal 2003, p. 54-57: www.fransvanderreep.com/wp-content/uploads/2012/05/413E6C3D3C693A394C52484D575442.pdf

Scheltema 2017

M. Scheltema, ʻSchulden van de burger in de responsieve rechtsstaatʼ, NTB 2017/28, p. 253-257.

Scheltema 2018

M. Scheltema, ʻWetgeving in de responsieve rechtsstaatʼ, Regelmaat 2018, 120-131.

Scheltema 2019

M. Scheltema, ‘De responsieve rechtsstaat: het burgerperspectief’, NTB  2019/24 (p. 23 -260).

Schön 1987

D. A. Schön, Educating the Reflective Practitioner. Towards a New Design for Teaching and Learning in the Professions, San Francisco: John Wiley & Sons 1987.

Schotman 2020

E.H. Schotman, Ethiek en recht in kort bestek, Den Haag:Boomjuridisch 2020, p.177-178.

Streefkerk 2015

Jochem Streefkerk, ‘Rechtvaardigheid: ook iets voor de jurist?’, Erasmus Student Journal of Philosophy 8/2015, p. 21-32.

Task Force on Justice 2019

The Task Force on Justice, Justice for All. Final report, New York: Center on International Cooperation 2019: www.justice.sdg16.plus   

Tromp 2018

Coyan Tromp, Wicked Philosophy. Philosophie of Science and Vision Development for Complex Problems, Amsterdan: University Press 2018.

Ter Voert & Hoekstra 2020

M. J. ter Voert & M.S. Hoekstra, Geschilbeslechtingsdelta. Over verloop en afloop van (potentieel) juridische problemen van burgers, WODC 2019:https://repository.wodc.nl/handle/20.500.12832/3008

De Waal 2009

F. de Waal, Een tijd voor empathie, Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Contact 2009.

Witteveen 2014

Willem Witteveen, De wet als kunstwerk. Een andere filosofie van het recht, Amsterdam: Boom Uitgevers 2014.

World Economic Forum 2020

World Economic Forum, Ten 21st-century skills every student needs:

 www.weforum.org/agenda/2016/03/21st-century-skills-future-jobs-students/

World Justice Project 2019

World Justice Project, Measuring the Justice Gap. A People-Centered Assessment of Unmet Justice Needs Around the World, Washington: World Justice Project 2019:  https://worldjusticeproject.org/news/measuring-justice-gap-report 

WRR 2017

Rapport WRR, Weten is nog geen doen. Een realistisch perspectief op redzaamheid 2017: www.wrr.nl/publicaties/rapporten/2017/04/24/weten-is-nog-geen-doen

Zoutendijk & Van den Berg 2021

Evaluatie lvb-pilot in Rotterdam-Zuid: www.inholland.nl/onderzoek/publicaties/evaluatie-lvb-pilot-in-rotterdam-Zuid

Zwartboek 2021

Zwartboek Ongehoord onrecht in het vreemdelingenrecht 2021: www.vajn.org/ongehoord-gratis-download/