Een mindset kun je zien als afzonderlijke en samengestelde ideeën, overtuigingen, aannames, denkwijzen en instellingen die je kijk op de wereld vormgeven.

De term mind en mindset hoor en zie ik steeds vaker. Dat komt waarschijnlijk ook door mijn ‘gekleurde bril’ als auteur van het Basisboek legal design, waar mindset een belangrijk onderdeel van is. Maar wat is dat, een mindset? In deze blog meer over de Engelse vertaling en de praktische toepassing.

Hoe vertaal je het Engelse mind en mindset naar het Nederlands?

Het Engelse woord ‘mind’ wordt in Nederlands vooral met het hoofd en denken geassocieerd. Je mind leeg maken met mindfulness bijvoorbeeld. En kom je op een vliegveld, dan hoor je aan het einde van de loopband: ‘mind your step’. Of te wel: let op het afstapje!

In het Engels worden mind en mindset op allerlei manieren gebruikt en bijvoorbeeld geassocieerd met je geheugen, ergens aandacht op richten, je geest, een ingeving, dat waarmee je verbeeldt, onthouden en herinneren. Je zou het kunnen vergelijken met een computer waar je data in opslaat, ophaalt, verwerkt en vervolgens presenteert. Maar dat doet de menselijke kant van het woord mind te kort.

Je aandacht ergens op vestigen heeft meer te maken met bewustzijn en (bewust) keuzes maken. En wanneer dat bewustzijn meer een gewoonte is geworden, kun je mindset vertalen als een instelling. ‘Bij problemen gaat hij altijd uit van het slechtste dat kan gebeuren’, bijvoorbeeld. Wanneer het een ‘ingebakken of aangeleerd besluit’ is, bijvoorbeeld bij gevaar, dan is het een reflex of reactie. Ook dat zou je een instelling kunnen noemen. De één is wat eerder bang dan een ander bijvoorbeeld en de ander weet reflexen voor bepaald gevaar te onderdrukken. Neem bijvoorbeeld iemand die uit een brandend huis vlucht en de brandweerman die juist het brandende huis ingaat.

Statisch en dymanisch

Je kunt mind en mindset zien als een statisch gegeven. Het zijn de ideeën, overtuigingen, aannames, denkwijzen en instellingen waarmee je werkt. Dit heeft een bepaalde uitwerking en kun je terugzien in iemands houding en gedrag. Het idee, of de verzameling ideeën veranderen niet en daarmee blijven houding en gedrag hetzelfde. Iemand heeft die mindset of instelling en dat is nou eenmaal zo. Mind en mindset is dan meer verbonden aan iemands identiteit, persoonlijkheid, of karakter. Je hebt je dan geïdentificeerd met met die mindset. Bijvoorbeeld: Ik ben een bevlogen docent, of ik ben een ambitieuze student.

Er wordt ook wel gesproken van een groei-mindset: een mindset die in beweging is, verandert, leert en evolueert. Wanneer je de statische en dynamische uitleg van mindset combineert, kun je het vergelijken met een ‘groot statisch universum’ van allemaal mogelijke ideeën, overtuigingen, aannames, denkwijzen en instellingen. En doordat je groeit en evolueert kun je een steeds groter deel van dat universum overzien en een meer volwassen besluit nemen. Je overziet dan zowel het ‘kleine als het grote’. Het ligt in de menselijke aard om te willen groeien. Bijvoorbeeld in je werk of in het omgaan met veranderingen. De een relatief wat meer en sneller op bepaalde gebieden dan de ander, maar niemand wil bijvoorbeeld in alles in de prehistorie blijven hangen.

Afzonderlijk en samengesteld

Mindset, is in het Basisboek legal design gedefinieerd als: een set aan ideeën, overtuigingen, aannames en denkwijzen; de instelling waarmee een probleem of vraagstuk wordt benaderd. Dit kun je zien als een verzameling van afzonderlijke ideeën en overtuigingen die éen voor één naar voren komen en ‘je bril op een bepaalde manier kleuren’. Opdracht 5.3 uit het boek: Oefening met de ‘bril’, is er bijvoorbeeld op gericht om te ontdekking hoe een idee of overtuiging jouw bril kleurt.

Je kunt mindset ook zien als samengestelde ideeën en overtuigingen die onder één noemer verzameld zijn, bijvoorbeeld: hij is docent ethiek, of ik ben creatief. Een set aan overtuigingen is dan een identiteit of een persoonskenmerk. Er ‘hangt’ aan zo’n noemer vaak een hele ‘boom aan ideeën, overtuigingen, aannames, denkwijzen en instellingen’. Bijvoorbeeld de docent ethiek weet ethische en morele dilemma’s goed te herkennen en zal een eerlijke afweging belangrijk vinden. Een docent creativiteit maakt je enthousiast om een probleem op een andere manier op te lossen en kent veel nieuwe manieren. Vaak iets met tekenen, knutselen of innoveren. Bij studenten leeft nog wel eens het idee: ik ben niet creatief. Een methode of een set vragen zoals in het Basisboek legal design is beschreven kan de creativiteit die er wel degelijk is naar boven halen.

Belangrijker nog, waarom is mindset belangrijk?

Met mindset maak je iets belangrijk. Je richt je aandacht op een bepaalde manier op iets, een probleem of vraagstuk bijvoorbeeld, en die manier bepaalt grotendeels je aanpak en de uitkomsten. Degene die uitgaat van het ergste zal bijvoorbeeld anders reageren op een probleem dan degene die uitgaat van alle mogelijkheden en oplossingen. Wees je bewust van je mindset. Dat maakt dat je kunt kiezen welke ideeën, overtuigingen, aannames, denkwijzen en instellingen op een bepaald moment het beste werken. Een methode kan je daarbij helpen. De methode design thinking bijvoorbeeld verdeelt een ontwerp-, innovatie- of oplosproces in vijf stappen, zodat de focus ligt op het verkrijgen van bepaalde informatie. Bij het inleven (stap 1.) gaat het bijvoorbeeld over het begrijpen van de mens en de situatie en bij het ideeën ontwikkelen (stap 3.) gaat het meer over nieuwe mogelijkheden zien en creëren. Iedere stap heeft zo z’n eigen ruimte, mogelijkheden en beperkingen. Je kunt nu gaan ontdekken welke ideeën en uitgangspunten bijvoorbeeld in een bepaalde fase het beste werken om tot de gewenste uitkomsten te komen.

Het belangrijkste inzicht dat studenten ervaren bij het doen van de mindset-oefeningen van het Basisboek legal design, is dat mindset een gereedschap is dat ze bewust kunnen inzetten. Wanneer je bewust wordt van een idee en welk effect dat idee heeft op je waarneming en handelen, kun je ermee spelen. Je kunt met een mindset dan gericht naar een bepaald effect, resultaat of uitkomst toe werken. Het is dan geen automatisme meer, of iets waar je volledig mee bent geïdentificeerd. En als dat idee vaker in de praktijk werkt, wordt het vaak weer een automatisme, maar dan een die werkt. Onderzoek wel steeds of, en in welke mate de praktijk veranderd is. Er is dan mogelijk een andere mindset nodig. Wanneer je zonder het te weten een ‘oud, niet meer bruikbaar of functioneel idee’ hebt meegenomen, kun je tegen grenzen en beperkingen aanlopen. Andersom geredeneerd, wanneer je tegen grenzen of beperkingen aanloopt, heb je waarschijnlijk een niet langer bruikbare mindset gebruikt en wordt het tijd om je mindset te onderzoeken en te veranderen. Dat is het proces van leren en innoveren.

Bij mindset wordt vaak ‘de denkbeeldige bril’ als metafoor gebruikt. Voor mensen die blind of slechtziend zijn is dit geen handige of bruikbare metafoor. Je kunt het dan beter voorstellen als een mal, een model of patroon waardoor een idee in de wereld zijn vorm krijgt. Wanneer je een idee door die mal naar buiten drukt, krijgt het de vorm van die mal.

In het Basisboek legal design vind je allerlei manieren om je mindset en de praktijk vorm te geven en te onderzoeken.